Το αφεντικό της Apple μόλις έγινε το πρόσωπο των ΛΟΑΔ δικαιωμάτων παγκοσμίως.
«Είμαι περήφανος που είμαι γκέι και το θεωρώ από τα μεγαλύτερα δώρα που μου έκανε ο Θεός. Γιατί μου έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσω τι σημαίνει να ανήκεις σε μια μειοψηφία και ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν άλλοι σε παρόμοια θέση με τη δική μου.»
Οι καλοθελητές του οuting είχαν φροντίσει εδώ και χρόνια να μας «ενημερώσουν» για τη σεξουαλική ταυτότητα του Τιμ Κουκ. Είναι όμως ένα πράγμα διάφοροι δημοσιογράφοι να κυκλοφορούν ψιθύρους ερήμην του άμεσα ενδιαφερόμενου και εντελώς διαφορετικό πράγμα να μιλάει ο ίδιος για τον εαυτό του σε πρώτο πρόσωπο. Ακόμα κι αν κάπου είχαμε ακούσει ότι το αφεντικό της Apple είναι γκέι, αυτό που σίγουρα δεν γνωρίζαμε είναι πως αισθάνεται ο ίδιος για το θέμα. Το μάθαμε την περασμένη Πέμπτη μέσα από ένα κείμενό του που έκανε τον γύρο του κόσμου.
Το να μιλάει ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του ο επικεφαλής της νο.1 εταιρείας σε κεφαλαιοποίηση και του πολυτιμότερου καταναλωτικού brand παγκοσμίως είναι από μόνο του μία επανάσταση. Ότι επιλέγει να το κάνει χαρακτηρίζοντάς την «δώρο Θεού» είναι κάτι περισσότερο. Είναι η δική του απάντηση, τόσο σε αυτούς που χρησιμοποιούν τη θρησκεία ως όχημα για τις δικές τους προκαταλήψεις, όσο και σε εκείνους τους οπαδούς της "προόδου" που θεωρούν πως οποιαδήποτε θρησκευτική αναφορά είναι συνώνυμη με τον σκοταδισμό και απολίθωμα του παρελθόντος.
«Κοινωνική πρόοδος σημαίνει να κατανοήσουμε ότι ένα άτομο δεν ορίζεται μόνο από τη σεξουαλικότητα, τη φυλή ή το φύλο του. Είμαι μηχανικός, είμαι θείος, είμαι φυσιολάτρης, μανιακός με τη γυμναστική, παιδί του Νότου, φανατικός με τον αθλητισμό και πολλά άλλα πράγματα.»
Για τους κυνικούς, οι αναφορές του Τιμ Κουκ στον Θεό, την οικογένεια, τον αθλητισμό και την καταγωγή του από τον συντηρητικό και θρησκευόμενο αμερικάνικο Νότο δεν είναι παρά μια προσπάθεια να «καθησυχάσει» επενδυτές και καταναλωτές που επιμένουν να συνδυάζουν την ομοφυλοφιλία με διάφορα στερεότυπα. Για τον ίδιο υποψιάζομαι πως δεν είναι παρά η αυτονόητη υπεράσπιση της περιπλοκότητας μιας ανθρώπινης ύπαρξης που -όπως όλες- καθορίζεται από τη σεξουαλική της ταυτότητα χωρίς όμως να περιορίζεται σε αυτήν.
Το ίδιο περίπλοκο είναι άλλωστε και το παγκόσμιο αποτύπωμα που έχει αφήσει η εταιρεία την οποία ο Τιμ Κουκ ανάστησε μαζί με τον ιδρυτή της Στιβ Τζομπς από τα τέλη της δεκαετίας του '90 και μετά. Εταιρεία-καμάρι του κλάδου της υψηλής τεχνολογίας και της καλιφορνέζικης Silicon Valley, έμβλημα της επιχειρηματικότητας και του αμερικάνικου καπιταλισμού του 21ου αιώνα. Που όμως εδώ και πολλά χρόνια παράγει τα προϊόντα της στην ...Κίνα, μέσα σε εργοστάσια που έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα για τις άθλιες συνθήκες εργασίας που επικρατούν εκεί. Όσο για τους καταναλωτές, αυτοί είναι διχασμένοι ανάμεσα στους φανατικούς υπερασπιστές του τεχνολογικού οράματος της Apple και σε εκείνους που θεωρούν ότι τα τεράστια περιθώρια κέρδους των προϊόντων της οφείλονται λιγότερο σε κάποιο «όραμα» και περισσότερο στο δαιμόνιο branding της εταιρείας.
«Πιστεύω βαθιά στα λόγια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που είχε πει ότι το πιο επίμονο και επείγον ερώτημα στη ζωή είναι τι κάνεις για τους άλλους...Όταν φτάνω στο γραφείο μου κάθε πρωί βλέπω τις φωτογραφίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι. Δεν προσποιούμαι πως αυτή μου η παρέμβαση με βάζει στην ίδια κατηγορία με εκείνους. Μπορώ όμως πλέον να τους κοιτάζω γνωρίζοντας ότι έχω κάνει το κομμάτι μου, όσο μικρό κι αν είναι αυτό, για να βοηθήσω τους άλλους. Όλοι μαζί στρώνουμε το ηλιόλουστο μονοπάτι προς τη δικαιοσύνη, πετραδάκι-πετραδάκι. Και αυτό είναι το δικό μου πετραδάκι.»
Μπορεί ο Τιμ Κουκ να επιμένει πως δεν είναι ακτιβιστής, ωστόσο τόσο οι αναφορές του στον πατριάρχη του αμερικάνικου αντιρατσιστικού κινήματος Μάρτιν Λούθερ Κινγκ όσο και η φράση «η Apple δεν θα σταματήσει να πολεμάει για τις αξίες της» τον μετατρέπουν ντε φάκτο στον πλέον ισχυρό και ορατό εκπρόσωπο των ΛΟΑΔ δικαιωμάτων παγκοσμίως. Γνωρίζουμε πως τα ανθρώπινα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων αλλά και η προσπάθεια για «εξαγωγή» τους από τις ΗΠΑ σε πιο παραδοσιακές κοινωνίες του πλανήτη αποτελούν μια «καυτή πατάτα» την οποία μέχρι τώρα ο επιχειρηματικός κόσμος προτιμούσε να αποφεύγει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τιμ Κουκ είναι μέχρι στιγμής ο μοναδικός από τους διευθύνοντες συμβούλους των 500 κορυφαίων αμερικάνικων πολυεθνικών που προχωράει σε μια τέτοια αποκάλυψη.
Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πως θα καταφέρει να ανταποκριθεί στον καινούριο του ρόλο παραμένοντας υπεύθυνος μιας εταιρείας με παγκόσμια συμφέροντα. Ενδεικτικά φτάνει να αναφέρουμε ότι αυτή τη στιγμή η Apple βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Ιράν με σκοπό να εξάγει τα προϊόντα της σε μία χώρα όπου οι ομοφυλόφιλοι αντιμετωπίζουν τη θανατική ποινή. Και ότι μετά την ανακοίνωση, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων στην Κίνα έδωσαν τα ρέστα τους, χλευάζοντας τον επικεφαλής μιας εταιρείας που οι κινέζικες αρχές αντιμετωπίζουν με καχυποψία ως «παρακλάδι της αμερικάνικης κυβέρνησης». Κάποιοι θυμήθηκαν το σκάνδαλο με τα i-phones που λυγίζουν (στην Κίνα "λυγιστός" είναι μια λέξη που παραπέμπει στους ομοφυλόφιλους) ενώ άλλοι σχολίαζαν τα χρυσάνθεμα που η Apple χρησιμοποιεί στην επιφάνεια οθόνης των κινητών της (στην κινέζικη κουλτούρα τα χρυσάνθεμα συμβολίζουν τον ...πρωκτό).
«Είχα την καλή τύχη να δουλεύω σε μια εταιρεία που αγαπάει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία και γνωρίζει ότι αυτές μπορούν να καλλιεργηθούν μόνο σε ένα περιβάλλον όπου οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων γίνονται σεβαστές. Δεν είναι όλοι το ίδιο τυχεροί με μένα ...Στις περισσότερες αμερικάνικες πολιτείες ένας εργοδότης έχει το δικαίωμα να απολύσει κάποιον επειδή είναι ομοφυλόφιλος.»
Ακόμα κι αν αφήσουμε στην άκρη τον υπόλοιπο κόσμο, μέσα στην ίδια την Αμερική και τις άλλες δυτικές χώρες η κατάσταση για τους ομοφυλόφιλους εργαζόμενους απέχει πολύ από το να είναι ιδανική. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, το 53% των γκέι στις ΗΠΑ δεν έχουν αποκαλυφθεί στον χώρο εργασίας τους. Δεν γνωρίζουμε κατά πόσο η κατάσταση στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας είναι τόσο ιδανική όσο την περιγράφει ο Τιμ Κουκ, η αλήθεια είναι όμως ότι στις περισσότερες μεγάλες εταιρείες το στελεχικό δυναμικό κυριαρχείται από παντρεμένους ετεροφυλόφιλους άντρες που προτιμούν να συνεργάζονται με άτομα που έχουν το ίδιο κοινωνικό προφίλ.
Η αξία της παρέμβασης του διευθύνοντα συμβούλου της Apple υπογραμμίζεται από τα ευρήματα ερευνών σύμφωνα με τις οποίες οι ομοφυλόφιλοι μισθωτοί αμείβονται λιγότερο σε σχέση με τους ετεροφυλόφιλους συναδέλφους τους. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι τόσοι πολλοί αποφεύγουν τα εταιρικά περιβάλλοντα προτιμώντας να είναι ανεξάρτητοι και δουλεύοντας ως free-lancers ή ελεύθεροι επαγγελματίες...